Gisterenavond kreeg ik zin om eens een uitbundig Bachkoor te laten horen in de ‘consolationes’. En toen kwam ik uit bij de cantate BWV 191, in een uitvoering van het Nederlands Bachgenootschap o.l.v. Jos van Veldhoven. Een prachtige uitvoering. Hier ligt ze, voor jou. Ik weet wel, het is een kerstcantate en die komt maar tot zijn volheid in een liturgisch kader op kerstmis. Maar hier en nu is het te doen om de muziek, die is hemels.
Deze cantate werd de eerste keer uitgevoerd in de Thomaskerk in Leipzig op kerstdag 1740. Geen aria’s, geen recitatieven, geen slotkoraal, wel vijfstemmig koor, de latijnse tekst van het laatste vers van het geboorteverhaal bij Lucas: gloria in excelsis Deo. Onmiddellijk gevolgd door nog eens een gloria patri et filio et spiritui sancti, sicut erat in principio … Erg ongewoon allemaal.
De muziek zal de Bachliefhebbers ook zeer vertrouwd in de oren klinken: Bach heeft ze achteraf quasi volledig gerecycleerd in de “Hohe Messe” die hij enkele jaren later samenstelde : een gigantisch werkstuk, dat in Bachs leven nooit is uitgevoerd. Maar die Hohe Messe geldt als een magistrale bekroning (en dus ook: einde) van wat de vocale religieuze muziek sinds enkele eeuwen tot dan had voortgebracht. Na Bach wordt de (religieuze vocale) muziek anders. Minder ingewikkelde structuren, nauwelijks nog contrapunt of fuga …
De eerste link (ongeveer een kwartier prachtmuziek) bevat de uitvoering van deze cantate met het Nederlands Bachgenootschap o.l.v Jos Van Veldhoven. De tweede link bevat voor de geïnteresseerden een commentaar (5 minuten) van Jos Van Veldhoven zelf.
Geniet ervan.
Tot morgen
Elleboogstoot Frans