Agnus Dei (Hohe Messe)
Vorige zondag kon je in de consolationes het verstillende ‘Agnus Dei’ van Samuel Barber horen. Vandaag volgt er een ander Agnus Dei, dat op zijn manier ook verstilt: het Agnus Dei uit de ‘Hohe Messe’ van Bach. Het wordt prachtig gezongen door contratrenor Andreas Scholl.
Over de ‘Hohge Messe’ van Bach valt heel veel te zeggen. Veel te veel voor deze consolatio. Wie echt geïnteresseerd is kan ik verwijzen naar de commentaar van Bachspecialist Eduard Van Hengel (https://www.eduardvanhengel.nl/werken/BWV_232).
Zeer kort een beetje achtergrond: de ‘Hohe Messe’ is tijdens Bachs leven nooit uitgevoerd. Zij is een compilatie van reeds bestaande fragmenten van Bach, aangevuld in de laatste jaren van zijn leven met nieuwe onderdelen, zodat één geheel ontstond. Het is het ‘ordinarium’ van een Latijnse mis (katholiek, zouden we kunnen zeggen), misschien wel bedoeld als sollicitatie voor de functie van kapelmeester in Dresden bij de katholieke Poolse koning die daar op dat moment heerste. Met ‘ordinarium’ bedoelen we de vaste gezangen die in elke mis terugkeren: kyrie, gloria, credo, sanctus en agnus Dei.
De ‘hohe Messe’ is, hoogst uitzonderlijk voor Bach, geen functionele muziek voor de eredienst. Het is a.h.w. zijn meesterlijke synthese, een bekroning van enkele eeuwen religieuze muziek. De eerste complete uitvoering had overigens plaats in een concertzaal, zowat honderd jaar na zijn dood.
Geniet ervan, en tot morgen
Frans