Het verscheurde hart

Goede zondagmorgen.

Vastenzondag.  Vasten betekent voor de christenen ‘miserere’.  Heb erbarmen.   Het is in de eigen afgrond kijken.  Ik kon dit ten goede doen maar ik deed het niet, en meer nog:  ik deed het tegenovergestelde.  Ik doe niet wat ik wil, en ik doe wel wat ik niet wil (Paulus).  Het verscheurde hart dus.

Dit ‘miserere’ is ook de inhoud van psalm 50 van David, nadat hij zijn generaal Uria had laten ombrengen om diens vrouw Bethsaba in te kunnen palmen.   En muzikaal is de wroeging en spijt bijzonder mooi weergegeven door Jan Dismas Zelenka (1679-1745).   Geboren in Bohemen en werkzaam in Dresden, op zo’n 120 kilmeter afstand van Leipzig.   Hij was als bassist en componist werkzaam in de Hofkapel aldaar.   Wat Bach was voor de Lutheranen in Leipzig, was zijn tijdgenoot Zelenka voor de katholieken in Dresden.  Beiden hebben elkaar overigens gekend.  En Bach had een grote waardering voor zijn collega uit Dresden.  Hij vond hem één van de belangrijkste componisten van zijn tijd.  Wel is hij na zijn dood gedurende twee eeuwen in de vergetelheid geraakt, om vanaf 1970 terug ontdekt te worden.

In Dresden was Zelenka de religieuze componist.  Hij kreeg daar echter zware concurrentie van zijn jonge ‘rivaal’ Johann Adolf Hasse, die met heel veel zwier gemakkelijke seculiere muziek schreef en daarmee razend populair werd in de stad.   Zelenka heeft dan – noodgedwongen? – enkele toegevingen gedaan, maar toch is hij, o.a. qua harmonierijkdom, zichzelf gebleven.

Het ‘miserere’ (Zelenka Werke Verzeichnis nr. 57) wordt hier uitgevoerd door ‘Il Fondamento’ dat van 1989 tot 2015 speelde onder leiding van Paul Dombrecht

Tot morgen

Frans

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *